De lijdersweg: effectief omgaan met personeel in tegenspoed

Menselijk leed blijft bijna niemand bespaard. Vrijwel iedereen raakt soms waardevolle relaties of bezittingen kwijt. Hoe wij dit als persoon ervaren en verwerken kan van mens tot mens verschillen. Het is vaak niet eenvoudig gekwetste mensen te leiden. Ze kunnen verward zijn, angstig, boos, gefrustreerd, moedeloos of uitgeput. Hoe sta jij als bestuurder eigenlijk tegenover het verdriet van anderen?

Het kan af en toe zeer lastig zijn om mensen die een ingrijpende gebeurtenis hebben meegemaakt effectief te ondersteunen. De grote omschakelingen die de medewerker in zijn of haar leven ervaart, kunnen radeloosheid, verwarring, geïrriteerdheid en chagrijnigheid met zich meebrengen. Vaak komt dit de werksfeer niet ten goede.

Wanneer een verandering als zeer intens ervaren wordt, kan er soms een zeer fragiele scheidingslijn tussen werk en privé gaan ontstaan. De mate van geraaktheid kan per persoon zeer uiteenlopend zijn en is mede afhankelijk van het aantal vernieuwingen in een kort tijdsbestek.

Doelgericht ruimte bieden

Het willen bijdragen aan het bespoedigen van de herstelperiode van de getroffene is een veelvoorkomende menselijke eigenschap. Wanneer iemand weer ‘op de been’ is, kan het team immers weer verder. Grote kans dat dit ook in onze natuur zit, door groepsvorming werden wij vroeger wellicht gehinderd door door de gehavenden (let wel: dit is een interpretatie en geen waarheid!). Zodra een aangeslagen persoon weer verder kan, heeft de meerderheid daar in de meeste gevallen baat bij.

Personen die één of meerdere tegenslagen hebben te verwerken, voelen zich naast het immens grote verdriet vaak ook onzeker, bevreesd en gespannen. De druk van de overmacht om snel weer ‘in het gareel’ te lopen, kan herstel bespoedigen, maar ook tegenwerken. De vaak goedbedoelde adviezen en tips van anderen kunnen de spanning wegnemen of juist vergroten. Het is niet gemakkelijk om de dunne scheidslijn tussen bijdragen en overbelasting aan te duiden.

Zelfredzaamheid

Degene die weet wat uiteindelijk het meest bevorderend zal werken om zich weer energiek en levendig te voelen, is dikwijls de gekwetste mens zelf. Hij of zij is immers de doctorandus en manager van zijn of haar eigen gevoels- en belevingswereld. Door erkenning en respect te creëren voor de persoon achter de kwestie, kan er opluchting ontstaan en ruimte voor het vinden van oplossingen. De meeste mensen hebben geen baat bij geforceerde pogingen om bruisend en sprankelend over te komen.

Veelal hebben personen in een verwerkingsperiode niet veel meer nodig dan een luisterend oor dat hen niet veroordeelt of een richting op stuurt. De meeste psychisch gezonde mensen kunnen, zolang ze voldoende waarde toekennen aan de signaalfunctie van hun gevoelens, heel goed zelf bedenken wat hen verder kan helpen bij tegenslagen.

Verlangens erkennen

Door actief te luisteren naar hetgeen wat de persoon uit zijn evenwicht heeft gebracht, kan diegene de gevoelens die hij of zij op dat moment ervaart achterhalen. Dit kan variëren van kwaadheid, treurnis, nervositeit, angst, verbijstering, weemoed, somberheid enz. Deze gevoelens kunnen een (on)vervulde wens signaleren. Bij woede is er wellicht behoefte aan integriteit, mededogen, harmonie of zekerheid. In het geval van nervositeit is er misschien geruststelling, vertrouwen, bescherming of ondersteuning nodig. Als er verbijstering speelt, kan dit een verlangen zijn naar betekenis, humor of ordening.

Indien gevoelens op een directe wijze worden gekoppeld aan wensen, kan er ruimte ontstaan om op creatieve wijze te zoeken naar verschillende mogelijkheden. Door behoeften vervolgens helder te verwoorden aan het team kan de eendracht wellicht worden verscherpt.

Twee vragen

Wie of wat ben jij dankbaar toen jijzelf een keer flink bedroefd was?

Op welke manier stond deze persoon naast jou?

Wendy Mozes, Stress en Performance Counsellor WeMo Stresscounselling, 8 februari 2009

Stem of voeg dit artikel toe aan:

Reacties op 'De lijdersweg: effectief omgaan met personeel in tegenspoed'

Nog geen reacties op dit artikel

Plaats uw reactie bij dit artikel